Daglicht als essentieel onderdeel van verlichtingsontwerp

Hoewel we allemaal het belang van verlichting begrijpen, gebeurt het nog te vaak dat de planning ervan helemaal op het einde van het bouwproces ligt. De finishing touch van een geslaagd project zeg maar. Is het niet stilaan tijd deze denkwijze te doorbreken? Een doordacht verlichtingsplan vereist namelijk expertise over verschillende andere factoren, zeker wanneer daglicht mee in het verhaal komt.

Catherine Lootens, cluster manager Groen Licht Vlaanderen, valt meteen met de deur in huis: “Eigenlijk is daglicht numero uno. Het is de belangrijkste factor voor het menselijke welzijn en zou dus nooit mogen worden vergeten bij het maken van een verlichtingsontwerp. Maar de voordelen van daglicht, namelijk dat het er (bijna) altijd is en bovendien gratis, zijn waarschijnlijk ook de nadelen. Het is zo vanzelfsprekend dat het makkelijk vergeten wordt. Bovendien ligt de focus van een verlichtingsontwerp nog te veel op wetgeving en/of op het behalen van de normen terwijl welzijn en visueel comfort minstens even belangrijk zijn. Een idee om dit aan te pakken? Wat als we bij het opmaken van het eerste verlichtingsontwerp, idealiter in de prille beginfase van een bouwproject, enkel werken met daglicht? Dan kennen we de parameters daarvan en rest ons enkel het toevoegen van kunstlicht. Zijn er dan veranderingen tijdens het bouwproces, volstaat het om deze te verwerken in het verlichtingsontwerp om steeds tot een mooi plan te komen.”

Specialistenwerk

Lootens: “Architecten en interieurarchitecten krijgen vandaag zo veel informatie te verwerken en moeten van zo veel dingen op de hoogte zijn, dat het wel eens te veel kan worden. Het is daarom geen schande om voor een verlichtingsontwerp bijvoorbeeld de hulp in te roepen van een specialist ter zake: een lichtontwerper, een (dag)lichtexpert of een integrator. Iemand die zich specialiseert in alles wat er vandaag gebeurt in de sector, zowel op het gebied van de veranderende normen als van technologische vooruitgang en het uitfaseren van energetisch onvriendelijke technologieën. In veel landen zien we die splitsing van specialismen gebeuren, waarom kan dat niet bij ons?”

Geen obstakel

“Laat daglicht geen obstakel zijn”, verkondigt Lootens. “Zoek partners die je kunnen helpen met hun expertise om daglicht beter te integreren in een verlichtingsontwerp. En dat mag best een leuk, speels en out of the box ontwerp zijn. Die partners weten bijvoorbeeld heel goed dat het type vensterglas echt wel een belangrijke rol speelt. Niet elk type glas laat namelijk evenveel licht door. Ook het interieur beïnvloedt de noodzaak aan bijkomend kunstlicht om daglicht te ondersteunen, net als de aanwezigheid van zonwering. Wordt er gebruik gemaakt van een regelsysteem om alle technieken te besturen, dan best eentje met een open protocol. Een vlotte communicatie tussen de verschillende technieken is de sleutel tot succes.”