Slim regenwaterbeheer als drager van ruimtelijke kwaliteit

Water als ontwerpcomponent

In een tijd van toenemende droogte en hevige regenval wordt waterbeheer een essentieel onderdeel van elke stedelijke inrichting. Niet alleen vanuit ecologisch of wettelijk perspectief, maar ook als integraal element in een architecturaal ontwerp. Met ACO Green City biedt ACO een slimme totaaloplossing voor regenwateropvang, voorzuivering, buffering en hergebruik, afgestemd op de noden van de openbare ruimte en de ontwerpambities van stedenbouwers en architecten.

De laatste decennia was verharding dominant in de stad: groen werd vaak omzoomd door beton, natuursteen en asfalt. Regenwater dat op deze oppervlakken viel, werd linea recta via kolken en goten naar het riool geleid. Vandaag worden ontwerpers uitgedaagd om anders te denken. De Vlaamse hemelwaterverordening (oktober 2023) verplicht regenwater ter plaatse op te vangen, te laten infiltreren of te hergebruiken. Maar dat vraagt meer dan een infiltratiekrat
onder de stoep.

“Regenwater dat op verharding terechtkomt, bevat verontreiniging zoals zware metalen, koolwaterstoffen en fijn stof”, zegt Dries Aerts, productmanager bij ACO. “Je wil dat water niet rechtstreeks naar je bomen of plantsoenen leiden zonder zuivering. Doe je dat wel, dan verzuurt en verdicht de bodem. Het groen sterft af, de infiltratie faalt en je zit snel met saneringskosten.”

Raalte als referentie

In de Nederlandse gemeente Raalte werd de heraanleg van het stadscentrum een voorbeeldproject. Samen met IAA Architecten ontwikkelde ACO een systeem dat slim waterbeheer koppelt aan esthetiek. Een centrale cortenstalen roosterstructuur, met het korenaarsymbool van Raalte, begeleidt het regenwater over het plein. Ondergronds vangt het systeem het water op, zuivert het en buffert het voor hergebruik. De irrigatie van het groen gebeurt op basis van realtime sensoren die bodemvochtigheid meten. Chris Beeren, productexpert bij ACO: “Elke groenzone is gekoppeld aan een sensor. Die checkt: is het droog en is er geen regen op komst? Alleen dan activeert het systeem de bewatering. Zo vermijden we verspilling en blijft het groen gezond, ook tijdens langere droogteperiodes.”

Van watermanagement naar ontwerpstrategie

Voor architecten betekent dit systeem een kans om waterbeheer te integreren als volwaardig onderdeel van hun ontwerpvisie. Het systeem ondersteunt de biodiversiteit, creëert comfortabele publieke ruimte en sluit aan bij klimaatadaptieve beleidsdoelen.

“Met ACO Green City brengen we water terug in het ontwerp”, zegt Dries Aerts. “We geven het een plek, niet enkel functioneel ondergronds, maar zichtbaar, voelbaar en betekenisvol in de publieke ruimte.” Het systeem is modulair opgebouwd en dus aanpasbaar aan uiteenlopende situaties: stadspleinen, parkzones, schoolomgevingen of woonwijken. Bovendien werkt het systeem volledig autonoom en levert het data over verbruik, CO₂-besparing en onderhoudsbehoefte via een digitaal
dashboard.

Investering in toekomstbestendigheid

Steden besparen door het systeem niet alleen op drinkwater, maar ook op personeel. Beheerdiensten moeten niet langer tientallen keren per jaar uitrukken om plantsoenen handmatig te bewateren. Daarnaast worden de hoge kosten van bodemsanering of het herstel van falende groenzones vermeden. Maar vooral: het systeem draagt bij aan de leefbaarheid van de stad. Oudere bomen die wel uitgroeien, planten die ook tijdens droogte floreren en kinderen die in wadi’s kunnen spelen zonder gezondheidsrisico’s. “Het is geen techniek om techniek”, besluit Aerts. “Het is een slimme, esthetisch integreerbare tool die ontwerpers in staat stelt om klimaatuitdagingen te beantwoorden met kwaliteit.”